HAKRIBI KORUPSAUN KOLUSAUN NEPOTISMU
Hapara korupsaun!, se O lakohi naukten sira goza...
KONTRA PENSAUN VITALISIA
“Lucia Lobato Tinan 5 hela iha Becora”

Friday, May 25, 2012

Subsidiu Emprezariu Ba Parpol FRETILIN Husu KAK Halo Investigasaun

STL, 25 Maiu 2012

DILI - Partidu FRETILIN husu ba Komisaun Anti Korupsaun (KAK), atu halo investigasaun ba iha partidu politiku (parpol) sira nebee mak simu subsidiu husi emprezariu nasional no internasional.

“Institusaun kompetentes hanesan KAK tenki halo investigasaun hodi haree katak, se ema sira fo fundus ba parpol sira, apoio subsidiu nee husi empreza nasional no internasional nee em nome pessoal ka em nome empreza. Ita husu ba KAK para bele halo investigasuan hodi hatene loos fo nee ho intensaun saida, em nome pessoal ka kompania,” dehan Deputadu FRETILIN, Domingos Sarmento ba STL iha Uma Fukun Parlamentu Nasional (PN), Kinta (24/05).

Nia esplika, lei kona ba partidu politiku (parpol) bandu atu kompania, emprezariu, emprezas publika tantu nasionais no internasionais, labele fo osan. Fundus ba parpol sira laos CNRT deit mas ba mos parpol hotu nebee mak iha lei nee bandu tebes. Se militantes ka em nome pessoal ida mak fo subsidiu ba parpol sira nee, lei fo dalan maibe se reprezenta kompania internasional mak fo subsidiu ba parpol, ida nee lei bandu.

Deputadu Domingos hateten, se pessoal nasionais mak fo fundus, ida nee nia fo tanba hola parte iha parpol, maibe sai kestaun mak se internasional sira mak fo fundus ba parpol sira nee ho nia intensaun, hanoin no hakarak saida.  

“Bele iha interese ruma maibe se emprezariu internasionais sira balun fo nee ho nia intensaun, objetivu no hakarak saida. Se nia la halo parte iha politiku nia laiha politiku atu fo subsidiu, tanba nee KAK presiza halo invertigasaun para hare’e emprezariu se mak fo,” katak Domingos.

Entretantu Sekretariu Jeral Partidu CNRT, Deonisio Babo, informa katak, horseik (Kuarta-red), CNE rasik ba ona iha Sede CNRT para halo inkeritu oan ida haree no klarifika hotu katak buat fund raising nee loos ka lae.

“Ami husu ba CNE tenki halo mos inkeritu hanesan ba partidu politiku (parpol) sira seluk nebee uluk halo tiha ona fund raising nebee konvida kompania barak ba iha nebaa no parpol balun nebee halo subar nunka fo hatene, ida nee mak tenki investiga,” haktuir Deonisio.

Deonisio hateten, sira aprezenta hotu dadus, surat hotu kompletu no baze legal nebee mak sira uza mos hatete hotu, katak CNRT la subar buat ida.

Sekjer CNRT nee argumenta, tuir lei No.6/2008, parpol sira bele halo fund raising (buka osan), nebee iha tinan kotuk parpol balun halo tiha ona. Agora Partidu CNRT bazeia ba lei nee hodi halo iha 12 de Maio foin dadaun iha Dili Convention Center (DCC) no konvida ema hotu. Momentu nee Komisaun Organizadora ba Parlamentar mak halo i laos partidu mak halo.

 “Ami hatene katak iha lei No.6/2008 nee hatete partidu labele simu osan husi kompania, empreza publika ka privadus nasional ho internasional, liu-liu empreza sira nee karik simu projetu husi governu. Iha malam dana Partidu CNRT nian nee konvida simpatizantes, militantes no kuadrus nebee mosu mos ema barak nebee simpatiza ba CNRT, nee hatudu katak ema barak konfia ho CNRT,” tenik Deonisio.

Nia haktuir, iha kalan fund raising nee, ema barak (emprezario) sei promete hela atu fo osan ba partidu, nebee ema ida fo 5 mil, 3 mil, 2 mil, needuni sura hamutuk lubuk ida i ami la sura tan kala jornalista sira mak sura no hakerek iha jornal ida, depois mak Deputada Prezidenti PUN Fernanda Borges lori organizasaun ho naran GOPAC iha Parlamentu Nasional hodi akuza dehan Partidu CNRT buka osan ilegalmente. Ida nee nia direitu, so ke Depuatda husi CNRT nia balun tama iha GOPAC nia laran mos sira la hatene, needuni Sra.Fernanda la hatene hanesan Prezidenti GOPAC uza GOPAC nia naran ka PUN ka nia naran pessoal. Ida nee kapaas tebes tanba nia bele fo ezemplu atu parpol sira tenki halo tuir lei.

“CNRT iha kalan nee depois halo tiha malam dana nee, iha loron 13 Maio, hau rasik halo kedas instrusaun ida ba iha komisaun justisa partidu nian para haree, ema sira nebee hakarak fo osan nee tuir lei ka lae, se la tuir lei, entaun tenki rejeita tanba la tuir lei,” afirma Deonisio.

Deonisio esplika, partidu hotu iha mundu halo fund raising, needuni laiha but ida mak CNRT subar liu-liu ho figura Maun Boot Xanana Gusmão. Nia ema ida ne’ebe ke fo nia vida tomak ba iha nasaun ida ne’e, nia la halo korupsaun tanba deit partidu oan ida ne’e.

“Hau hanoin Sra.Fernanda Borges tenki hanoin halo diak lai, foin bele akuza maibe hanesan politika nia iha direitu atu halao asaun politika ida hanesan nee, mais diak liu nia cek uluk ba iha partidu katak, partidu halo duni illegal ka lae duke nia (Sra. Fernanda) lee deit jornal no blog sira iha internet, depois halo keisa formal ida i ba koalia iha Radio Australia no jornais sira, ne’ebe hau senti ida ne’e normal,” katak Deonisio.

Nunee mos Prezidenti Comisaun Nasional das Eleisoins (CNE), Faustino  Cardoso afirma, lei bandu teb-tebes atu ema estranjeirus ka kompania estranjeirus fo subsidiu ba parpol sira.

“Ita hotu hatene iha lei numeru 3/2004 konaba finansiamentu partidu nian mos koalia iha nee, iha finansiamentu nebee maka bandu atu partidu politiku hetan maka liu husi pesoal koletivas nasionais, buat sira nee labele tanba lei bandu. Dala ida tan lei bandu partidus politikus ou koligasaun partidaria sira atu hetan osan husi emprezarius nasionais, nunee mos emprezarius internasionais, labele iha empreza ida nasional ou estranjeiru fo fali subsidiu ba partidu, ida nee labele,” dehan  Prezidenti CNE.

Konaba pesoal singular, tuir Prezidenti CNE, lei la bandu. Ema singular ou individu nasionais atu fo kontribuisaun fo osan ba partidu, lei la bandu, maibe lei bandu ema singular ou ema individu estranjeirus atu fo osan ou fo kontribuisaun ba partidu, nee lei bandu makaas. lia

No comments:

Post a Comment