HAKRIBI KORUPSAUN KOLUSAUN NEPOTISMU
Hapara korupsaun!, se O lakohi naukten sira goza...
KONTRA PENSAUN VITALISIA
“Lucia Lobato Tinan 5 hela iha Becora”

Friday, December 18, 2009

Fretilin vs AMP: Pro-Korupsaun no Anti KAK?

Rui Costa*

Timor oan sira hotu, mos hatene mos hahalok partidu Maioria husi oposisaun, Fretilin ninia komitmentu ba Korupsaun. Sira hananu tun sae katak kontra korupsaun. Sira halo alegasaun oi-oin kontra Governu ne’ebe lidera husi PM Kay Rala Xanana Gusmao, katak nakonu ho koruptores. Sira hasae singkatan no lia fuan murak oi-oin konaba AMP, nebe nakonu ho lia fuan konaba AMP hanesan koruptus, AMP hanesan fahe projektus ba malu, etc.

Durante ne’e sira ninia bandeira bot ba probaganda maka kontra Korupsaun iha AMP. Husi Mari Alkatiri to’o ba ninia apostulus sira hotu, hananu ho diskursu katak ”Korupsaun maka sei hatama Kay Rala Xanana Gusmao ba rai kuak”. Mari Alkatiri iha konsilidasaun partidu iha Manatuto dehan katak “Fretilin maka sei hasae Kay Rala Xanana Gusmao husi rai kuak, tamba sira be iha AMP hakarak hatama nia ba rai kuak”. Tamba deit sira ne’ebe iha membru Governu AMP mesak koruptus deit.

Bele dehan katak arma ka kilat ba probaganda bot Fretilin nian maka Korupsaun iha AMP laran, Governu ida ne’e nakonu ho koruptor. Emfim, koalia, hananu, hakilar to’o deputadus sira transforma fali Parlamentu Nasional (PN) sai hanesan merkadu bazaar hadau malu modu, baku meja tarutu hodi hatudu liu husi TVTL katak sira maka makas kontra korupsaun, kontra koruptus.

Koalia, hakilar, diskursu ba ema basa liman la to’o Camarada sira, buka iha komitmentu ba kombate korupsaun liu husi kria sistema. Se Fretilin la hatudu ninia komitmentu no vontade diak ba kombate korupsaun, sai hanesan lalenok ida katak Fretilin mak anti-KAK. Hatudu katak Fretilin la iha komitmentu atu kombate ba korupsaun maibe uja deit korupsaun hanesan instrument politiku ida hodi hakilar no ikus hakarak hatun Governu AMP ho issu Korupsaun.

Maibe to’o oras atu harii sistema Camarada sira mai ho razaun oi-oin, walk out, dehan governo AMP la iha konsiderasaun, etc.

Tuir partidarius husi AMP katak ”la precisa konsensu ho oposisaun tamba Lei klaru los,governo maka iha kompetensia hodi fihir kandidatu hodi hatou ba Parlamento nasional hili…”. Hare klean liu tan katak problema laos konsensu hanesan argumentu ne’ebe maka Aniceto Guterres hatou ba media, maibe problema maka ne’e se harii KAK no hili komisarius ba KAK, halao nia knar no bok uluk iha Governu AMP laran. La iha tan razaun no argumentu seluk ba Fretilin atu halo kampanye ba kontra Governo AMP ho issus korupsaun. Tamba issu korupsaun maka sai hanesan instrument ka kilat ne’ebe Oposisaun Maioria Parlamentar (OMP) uja hodi halao probaganda husi laran (Timor-Leste) ba to’o liur (mundo internasional). Ho issu korupsaun maka bele mosu plataforma entendimentu husi laran no liur hodi hatun Governo AMP.

Interese grupo iha Fretilin hakarak kaer KAK. Tuir informasaun ne’ebe maka hakerek nain hetan iha Fretilin no loby ne’ebe maka deputadu balun halao dadaun iha Parlamento Nasional (PN) katak ”Aniceto Guterres mos loby oinsa maka Juiza Natercia (Aniceto Guterres nia kaben) maka kaer KAK”. Iha ne’e hatudu katak Aniceto Guterres atu uja fali instituisaun hanesan Parlamento Nasional hodi defende ninia interesse pessoal no grupo. Se Natercia maka kaer KAK,mosu liu konflitu interesse bot, tamba KAK sei simu titipan husi Fretilin no Aniceto Guterres rasik. Problema maka ne’e Aninceto Guterres ho Camarada sira iha Fretilin hatene momos perfil Aderito de Jesus nian,tamba nia laos ema ida ke hakarak servisu ba Osan no power maibe ema ida ke hakarak servisu ba naran diak. Wainhira ema ida hakarak servisu no servi no lakohi nia naran foer, hatudu katak se nia kaer duni KAK, sei servisu diak liu tan,sei kumpri tuir Lei ne’ebe hakerek ona iha KAK.

Se Fretilin maka todan no konsistente atu buka konsensu, diak liu husi parte AMP muda lei deit, tamba ho Lei KAK nian, tenke marka presensa 49 Deputadus hafoin bele hahu Plenariu ba hili Komisariu KAK. Solusaun ba ida ne’e, diak liu maioria simples deit marka presensa no votasaun mos maioria simples. Atu nune AMP labele refen ba manipulasaun husi parte Fretilin, tamba KAK mosu ona interesse ajenda oi-oin ne’ebe hakarak uja fali KAK hanesan instrument politika. Tamba Korupsaun sai hanesan virus ida ne’ebe buka oinsa maka hasai ka kombate atu labele transforma ba kanker!

*Aktivista Pro-KAK!

No comments:

Post a Comment